OTİZM ABA (UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİ)
Otizmli bireylerin eğitiminde bilimsel olarak kanıtlanmış en etkili en etkili eğitim modelidir.
Bu yöntem, birey davranışlarını ve bu davranışlarla ilişkili çevresel özellikleri objektif olarak analiz etmeye ve kaynağını araştırmaya dayalıdır. Pek çok davranışın çevre tarafından bir şekilde ödüllendirildiği ya da cezalandırıldığı düşünülmektedir. Dolayısıyla, çeşitli ödül yöntemleri ve çok gerektiğinde bazı caydırıcı teknikler kullanılarak (örneğin, çocuk puan kaybeder) uygun davranışlar artırılmaya, uygun olmayan davranışlar ise azaltılmaya çalışılmaktadır. Otizmli bireylerde artırılması hedeflenen davranışlara örnek olarak taklit becerileri, oyun becerileri, sosyal beceriler, iletişim becerileri ve öz bakım becerileri; azaltılması hedeflenen davranışlara örnek olarak ise öfke nöbetleri ve kendini uyarıcı (sterotipik) davranışlar verilebilir.
Otizmli çocuklara yönelik uygulamalı davranış analizi çalışmalarında:
- Çocuğun uyanık olduğu her an,
- Çocuğun bütün davranışlarını hedef alan,
- Çocuğun yaşamının geçtiği tüm çevrelerde,
- Çocuğun yaşamındaki tüm önemli kişiler tarafından,
- Haftada 20-40 saat uygulanan olabildiğince erken yaşta başlatılan eğitim hedeflenir.
Uygulamalı davranış analizinin otizmli çocuklar için nihai hedefi, bu çocukların akranlarıyla birlikte kaynaştırma programlarına devam edebilecek düzeye gelmeleridir.
PREP
PREP, (Emeritus) Prof. J. P. Das tarafından geliştirilmiş ve PASS teorisinin eşzamanlı ve ardıl işlem özellikleri üzerine kurulmuş bir okumayı geliştirme programıdır. Çünkü okuma için özellikle bu iki işlem etkindir. Okumayı ilk öğrenme döneminde ardıl işlem etkinken okuduğunu anlamanın daha çok eşzamanlı işlem ile bağlantılı olduğu belirtilmektedir. Tüm bu süreç boyunca, planlama ve dikkat doğrudan ele alınmasa da her etkinliği gerçekleştirmek için sürece mutlaka dahil olmaktadırlar. Sonuç olarak okuma güçlüğünün eşzamanlı ve ardıl işlemlerdeki sıkıntılardan doğduğu savunulmaktadır. Bu nedenle de PREP bu iki işlem üzerine kurulmuştur.
PREP, okuma eğitimi almış ancak kendisinden ve yaşından beklenen düzeyde okuma yapamayan çocuklar için uygundur. Bu nedenle 2. Sınıf ve sonrasında uygulanmaya başlanmaya uygun bir program olarak geliştirilmiştir. Yapılan boylamsal araştırmalar sonrasında PREP‘ in uygulama aralığının yaş ve sınıf düzeyi ne olursa olsun okuma problemi yaşayan her çocuğa uygulanabilirliği kanıtlanmıştır. (Bkz. Referanslar Bölümü Bilimsel Makale)
PREP, 4 adet Ardıl İşlem ve 4 adet Eşzamanlı İşlem etkinliğinden oluşmaktadır. Her etkinliğin hem Global hem de Köprü çalışmaları mevcuttur. Global çalışmalar okuma veya okuma becerisi gerektirmemektedir. Diğer yandan Köprü çalışmaları, bu stratejilerin okumayla ilişkilendirildiği çalışmalardır. Global ve Köprü çalışmaları da kendi içinde üç ayrı zorluk derecesine ayrılmıştır. Bu yapı sayesinde öğrenci, hem o alanda strateji üreterek ilerlemeyi öğrenmekte hem de her etkinlikte kendisine ait zorluk derecesinden başlayarak ilerleyebilmektedir. Öğrencinin, bu etkinlikleri yapabilmek için ürettiği stratejileri kullanarak o zorluğu aşması hedeflenmektedir. Bu nedenle PREP uygulamalarında eğitimcinin desteği minimum düzeyde tutulmaktadır. Amaç, öğrencinin kendi için en uygun stratejiyi keşfederek özümsemesi ve karşılaştığı diğer problemlerde kullanabilir hale gelmesidir.
PREP’in yapılandırılmış yapısı, uygulayıcının tam olarak ne yapacağını net olarak belirtmektedir. Standardı tuturmak ve öğrencilerin yönergeyi anladığından tam olarak emin olmak için olabildiğince açıklıkla hazırlanmıştır.
TÜRKÇE MATH
İlkokulun ortalarına doğru, bazı çocuklar matematik dersine olan ilgilerini tamamen kaybederler. Bu durumun ortaya çıkmasında etkili iki faktör vardır: okulda verilen yönergelerin yetersizliği ve öğrencinin spesifik bilişsel yetersizlikleri.
İyi haber ise, bilimsel araştırmalar bu duruma yardım edebilmek için birçok kural ve araç geliştirdi.
Türkçe MATH modülleri bahsedilen kuralları ve araçları kullanarak, çocuğun matematiksel konsept temellerini güçlendirmeyi amaçlar. Buna ek olarak, araştırmalar rehberliğinde oluşturulmuş sağaltım yöntemlerini ortaya koyar.
Türkçe MATH Modülleri ve daha fazlası
Türkçe MATH’in modüllerini matematiğin temellerini mantıklı bir yaklaşımla öğrenmek olarak göz önünde bulundurun. Müdahale programları için rasyonel bir altyapıyla bütünleştirilmiştir.
Matematik yeterliğinde iki unsur rol oynar: (1) hesaplama ve (2) problemler.
Matematik yaparken, çocuklardan hesaplama yapmayı öğrenmeleri istenir – toplama, çıkarma, çarpma ve bölme.
Öncelikle, matematiği öğrenmeye başlayan çocukların problemleri anlamaları ve ardından hesaplama yapmayı öğrenmeleri gerekir. Her bir tür için gerekli olan bilişsel beceriler bir şekilde birbirinden farklıdır fakat aşağıdaki tabloda gösterilen iki beceri birbirinden ayrı olmasına rağmen bir dereceye kadar birbirine bağlıdır.
DİSLEKSİ MÜDAHALE PROGRAMI
En genel tanımıyla disleksi, akıcı okuma ve okuduğunu anlama sorunları ile kendini gösteren nörolojik temelli bir farklılıktır. Özgül öğrenme güçlüğü kategorisinin alt alanlarından olan disleksi özgül öğrenme güçlüğü grubunun %85’ini oluşturmaktadır. Yani okul çağında ki her beş çocuktan birisi disleksi belirtileri göstermektedir. Bu yüksek orana rağmen ülkemizde disleksi alanında geliştirilmiş uzmanlar tarafından kullanılacak program sayısı sınırlıdır. Disleksi müdahale programı bu sınırlılıktan yola çıkarak konu ile ilgili yapılan güncel araştırmaları merkezine alarak geliştirilmiş bir müdahale programıdır. Bilindiği gibi disleksinin temelinde sesi fark etme, çözümleme, kısa süreli bellek ve patern sorunları yer almaktadır. Disleksi müdahale programı, içerisinde yer alan üç bölümü ile yukarıda bahsedilen sorun alanlarında çalışmalar yapılmasını sağlamaktadır.
Program öncelikle bireyin, görsel işlemleme becerisi kapasitesini arttırmayı hedeflemektedir. Daha sonra kısa süreli bellek kapasitesinin gelişiminin önündeki en büyük engellerden olan otomatik patern becerisini kazanmasını sağlayarak neredeyse tüm dislektik bireylerin en çok sorun yaşadığı işitsel kısa süreli bellek çalışmalarının daha sağlıklı ve hızlı ilerlemesini sağlamaktadır. Başta da belirttiğimiz gibi disleksi fonolojik temelli bir farklılıktır. Buna dayanarak disleksi müdahale programı bireylerin cümleden kelimeye, kelimeden heceye ve heceden sese kadar izlenen süreçte cümleyi, kelimeyi, heceyi ve sesi fark edebilmesini, çözümleyebilmesinin bu çözümleme neticesinde otografi oluşturarak fotoğrafik okumanın önündeki engeli kaldırmak üzerine kurgulanmıştır.
Görsel işleme otomatik patern, kısa süreli bellek ve fonolojik farkındalık ile ilgili çalışmalar neticesinde, okuma ile ilgili altyapısı geliştirilen bireylerin süreç içerisinde edinmiş oldukları yanlış okuma alışkanlıklarının ortadan kaldırılmasına yönelik kendi içerisinde kolaydan zora bir sistematikte ilerleyen ve yeni okuma alışkanlığının kazandırılması yönelik çalışmalar programın son bölümünde yer almaktadır. 8 kitaptan oluşan disleksi müdahale programı toplamda 510 etkinlikten oluşmaktadır. Uzman eğitimciler ve aileler tarafından rahatlıkla kullanılabilecek bir altyapı da geliştirilmiştir.
ETEÇOM(ETKİLEŞİM TEMELLİ ERKEN ÇOCUKLUKTA MÜDAHALE PROGRAMI)
ETEÇOM, ilişki-temelli yaklaşıma (Relationship-Based Approach) dayalı bir programdır. Floortime, DIR, Denver Modeli ve ETEÇOM (Responsive Teaching; http://www.responsiveteaching.org/) gibi ilişki temelli uygulamalar birincil bakıcının (ebeveyn ya da uzman/eğitimci) çocuğu ile etkileşiminin niteliğini geliştirmeye ve dolayısı ile çocuğun gelişimini (bilişsel, sosyal-duygusal ve iletişim) desteklemeyi hedefler.
ETEÇOM, oldukça sistematik, takibi ve uygulaması kolay bir programdır. Programın uygulamacı sertifikasını alan uzman/eğitimci ister kendisi çocuk ile uygulayabilir ister ise çocuğun birincil bakıcısı ile uygulayabilir. Programın ister kurumda uygulama seçeneği olmasından dolayı ETEÇOM, ev ya da kurum merkezli bir erken müdahale programıdır.
Uyguladığımız eğitim programlarımızı her 3-6 ayda bir standart testler ve ölçekler ile kontrol ederek programın etkililiğini ölçüyor ve uyguladığımız programa ilişkin değerlendirmeleri görüşmek için periyodik olarak ailelerimizle toplantılar yapıyoruz.
OTİSTİK ÇOCUKLAR İÇİN DAVRANIŞSAL EĞİTİM PROGRAMI (OÇİDEP)
OÇİDEP,Lovaas (Wisconsin Early Autism Project) gözlemleri sonucunda geliştirilmiş, 2006 yılından bu yana sınırlı sayıda çocukla Türkiye’de yürütülmekte olan bir EYDE (Erken Yoğun Davranışsal Eğitim) programıdır.
Yoğun, kesintisiz ve bire-bir davranışsal eğitim sağlamayı amaçlayan OÇİDEP’te temel vurgu çocuğun yaratılan öğrenme ortamında eğlendirilerek eğitilmesidir. OÇİDEP’e dayalı eğitim, masa başında yanlışsız öğretim formatıyla bire-bir yürütülen ayrık denemelerden ve serbest oyunlardan oluşmaktadır.
Merkezimizde OÇİDEP (Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı), Otizm Spektrum Bozukluğu gösteren bireylere uzman terapistlerimiz tarafından uygulanmaktadır. Bu süreci Eğitim Koordinatörümüz yürütmektedir.
KÜÇÜK ADIMLAR ERKEN EĞİTİM PROGRAMI
Küçük Adımlar, gelişimsel geriliği olan çocuklara yönelik bir erken eğitim programıdır. Bu program Avustralya’da Macquarie Üniversitesi’nde geliştirilmiş ve Türkçe’ye uyarlanmıştır. Küçük Adımlar Programı 0-4 yaş arasında normal gelişim sürecinde edinilen becerileri kapsamaktadır. Dolayısıyla gelişimsel geriliğin düzeyine ve özelliklerine bağlı olarak, bu dönemdeki ya da daha büyük yaşlardaki çocuklarda kullanılabilmektedir.
Programın Amacı Nedir?
Küçük Adımlar Erken Eğitim Programının ailelere öğretilmesi ve ailelerin programı bağımsız bir şekilde kullanılır duruma getirilmesidir
Programa Kimler Alınır?
Herhangi bir nedene bağlı olarak gelişimsel yetersizliği bulunan (otizm, down sendromu, cerebral palsy v.b.) ve özellikle 0-6 yaş diliminde bulunan çocuklar.
ZİHİN KURAMI
Zihin Kuramı, çocukların doğru yada yanlış alma durumlarını anlama hangi açılardan kendi düşüncesinden farklı olduğunu belirlemeyi içerir.
Zihin kuramı kişinin kedisinin dışındaki kişilerin kendininkinden farklı bir zihne sahip olduğunu fark edebilme, kendisinin veya ötekinin niyet, inanç, istek ve bilgisi gibi durumlarını anlayabilme ve zihinsel olarak bunların temsil edilebilme yetisi için geliştirilmiş bir kuramdır.
Çocuklarda 3-4 yaşından itibaren en basit zihin kuramı yetenekleri kazanılmaya başlanır fakat zihin kuramı gelişiminin tamamlanması 11-12 yaşlarına kadar sürebilir.
Otizmli ve Özel Öğrenme Güçlüğü Olan bireylerde zihin kuramı ve diğer bilişsel kuramlar, Yanlış inanç ve zihin kuramı testlerinin kullanımı, test sonuçlarını yorumlama, zihin kuramı becerilerinin yer aldığı sosyal beceri programı hazırlama ve fark edebilme, kendisinin veya ötekinin niyet, inanç, istek ve bilgisi gibi durumlarını anlayabilme yeteneklerini geliştirme şeklinde uygulanmaktadır.
Kurumumuzda uygulamakta olduğumuz programlar hakkında daha detaylı bilgi almak için kurumumuzu ziyaret edebilir veya web sitemiz aracılığıyla iletişime geçebilirsiniz.
Adresimiz: Cumhuriyet Mahallesi, İnönü Caddesi No:39, 39000 Kırklareli Merkez/Kırklareli
Telefon: (0288) 212 89 09
Eposta: iletisim@trakyaozelegitim.com